تاسیسات روشنایی استخر بر مبنای دو ولتاژ 220 با 12 ولت طراحی و ساخته می‌شند. اما صرف نظر از ولتاژ، به دلیلی آنکه محیط مرطوب استخر ها و رسانایی آب خطر برق گرفتگی و شوک الکتریکی در استخرها را افزایش می‌دهد، لذا لازم است هنگام نصب تاسیسات الکتریکی استخرها معیارها و استانداردهای بیشتری برای طراحی و اجرای این تاسیسات مدنظر قرار گیرد. گرچه بدن شناگران درون آب مقاومت بسیار کمتری در برابر عبور جریان برق از خود نشان می‌دهد و همچون مسیر عبور برق به زمین عمل می‌کند و صدمات ناشی از برق گرفتگی در استخرها چندان جدی نیست اما به دلیل آنکه فرد در آب قرار دارد و احتمال بی‌حس شدن وی وجود دارد خطر غرق شدن بسیار جدی است. با توجه به اهمیت حفظ سلامت شناگران در این مقاله فروشگاه آبیکو تصمیم داریم استانداردها و نحوه نصب تاسیسات برقی استخر را بررسی نماییم.
تاسیسات روشنایی استخر
در حالت کلی تاسیسات روشنایی بکار رفته در کاسه استخر به چهار گروه دسته‌بندی می‌شوند:
۱- تاسیسات روشنایی با کاسه مرطوب
۲- تاسیسات روشنایی استخر با کاسه خشک
۳- تاسیسات روشنایی بدون کاسه
۴- تاسیسات روشنایی دیواری (تاسیسات دیواری به ندرت در استخرهای خانگی و استخرهای کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرند.)
تاسیسات روشنایی با کاسه مرطوب
تاسیسات روشنایی با کاسه مرطوب بعد از نصب درون استخر بطور کامل در زیر آب قرار می‌گیرند. این تاسیسات درمحل یک گلویی پر از آب در داخل کاسه استخر تعبیه می‌شوند و دارای سیم‌های انعطاف‌پذیر هستند.
روکش سیم‌کشی تاسیسات روشنایی با کاسه مرطوب
سیم‌کشی بین کاسه مرطوب و جعبه تقسیم در این دسته از تاسیسات روشنایی استخر باید همراه با
- معابر فلزی مقاوم در برابر خوردگی (RNC)
- معابر غیر فلزی صلب
- یا معابر غیرفلزی انعطاف‌پذیر ضد آب (LFNC2)
انجام شود. در حالت کلی برای سیم‌کشی تاسیسات روشنایی کاسه مرطوب از کابل‌ها یا سیم‌های برق انعطاف‌پذیر و سیم‌های مسی عایق با اتصال به زمین استفاده می‌شود.
اگر برای سیم‌کشی چنین تاسیساتی بخواهید از معابر غیر فلزی استفاده کنید، باید از سیم‌های مسی عایق‌کاری شده 8AWG استفاده نمایید. در نتیجه سایز معابر عبور سیم‌ها باید به اندازه‌ای باشد که سیم‌های انعطاف‌پذیر و سیم مسی عایق‌کاری شده 8AWG بتوانند از میان آن عبور کنند.
در نهایت باید بخش انتهایی سیم اصلی تامین برق، سیم زمین و تجهیزاتی که در مدار سیم‌کشی آنها از سیم 8AWG استفاده شده است، با استفاده از ترکیبات پر کننده مورد تایید کاملا پوشیده شوند تا به خوبی در برابر خوردگی در محل کاسه مرطوبر محافظت شوند.
ویژگی جعبه تقسیم بکار رفته در تاسیسات الکتریکی با کاسه مرطوب
جعبه تقسیم‌های بکار رفته در فضای استخر که برای تامین انرژی الکتریکی تاسیسات روشنایی زیر آب استخر بکار برده می‌شوند، باید
- دارای ورودی لوله‌های عبور سیم و سرهای پیچی باشند.
- باید در برابر خوردگی مقاومت بالایی داشته باشند.
اغلب جعبه تقسیم‌های بکار رفته برای تاسیسات روشنایی از جنس
- برنج
- پلیمر
- یا مس
ساخته می‌شوند و دارای ترمینال‌های زمین بیشتری هستند. در نظر داشته باشید جعبه تقسیم‌های متصل به لوله‌های عبور سیم که تشکیل دهنده پوسته یک سیستم روشنایی یا چراغ با کاسه مرطوب هستند باید به یکی از دو صورت زیر نصب شوند:
- mm(4in)100 بالاتر از سطح زمین
- mm(8in) 200از بالاترین سطح آب کاسه استخر
تاسیسات روشنایی استخر با کاسه خشک
تاسیسات روشنایی با کاسه خشک به آن دسته از چراغ‌ها و تاسیسات روشنایی اطلاق می‌شود که پس از نصب در استخرها کاسه آنها خشک است. در این تاسیسات تعویض چراغ، تعمیر یا نگهداری از طریق قسمت بالا یا پشت و با استفاده از دریچه‌ای برای عبور دست در نظر گرفته شده است انجام می‌شود.
در کدهای NFPA و NEC نیاز به استفاده از جعبه تقسیم مجزا برای تاسیسات روشنایی با کاسه خشک نمی‌باشد. همچنین در صورت استفاده از جعبه تقسیم مجزا نیازی به قرار دادن آن بالاتر از سطح تراز زمین ضروری نمی‌باشد. زیرا این دسته تاسیسات کاملا خشک بوده و با آب تماسی ندارند.
سیم‌کشی تاسیسات الکتریکی با کاسه خشک
سیم‌کشی تاسیسات با کاسه خشک باید با استفاده از لوله‌های عبور سیم RMC، RNC، IMC یا LFNC انجام شود. طبق استاندارد NEC680.23(F) برای زمین کردن چنین تجهیزاتی باید از یک سیم عایق‌کاری شده 12AWG یا بزرگتر استفاده کرد.
تاسیسات روشنایی بدون کاسه
ساختار تاسیسات روشنایی استخر بدون کاسه به شکلی است که به صورت دائمی در میان قاب ساخته شده در داره استخر نصب می‌شوند. چراغ چنین تاسیساتی را می‌توان از درون کاسه استخر و زیر آب تعویض کرد.
روش سیم‌کشی این تاسیسات الکتریکی دقیقا مشابه تاسیسات روشنایی با کاسه مرطوب می‌باشد.
استانداردهای تاسیسات برقی استخر
مواردی که در زیر عنوان شده‌اند از استانداردهای تاسیسات روشنایی استخر و تاسیسات الکتریکی آنها می‌باشند که حتما باید اجرا شوند:
- چراغ استخر تنها باید در دیواره کاسه استخر و حداقل در فاصه 6 متری از سطح آب نصب شوند.
- روشنایی بالای سطح آب باید حداقل 323 لوکس باشد.
- حداقل روشنایی محوطه استخر باید 600 لوکس باشد.
- در صورت استفاده از نورهای مصنوعی برای روشنایی سالن‌های استخر شدت نور دربالای سکوهای استارت و در انتهای برگشت نباید از 600 لوکس کمتر باشد.
- در سالن‌های مسابقات برگزاری شیرجه باید حداقل روشنایی در سطحی معادل یک متر بالاتر از سطح آب و برابر 600 لوکس باشد.
- تمامی تاسیسات روشنایی و برقی استخر باید حداقل به اندازه 450mm پایین تر از سطح آب تعبیه شوند. طبق استاندارد NEC680.23(A)(7)) این مقدار بهترین فاصله برای نصب تاسسات روشنایی داخل کاسه استخر می‌باشد. زیرادر این عمق حتی اگر بخشی از آب استخر براثر تبخیر کاهش یابد، تاسیسات روشنایی به هیچ وجه در برابر هوا قرار نخواهند گرفت.