دیگ‌ها یا بویلرهای آبگرم نقش مهمی در سیستم گرمایشی استخرها دارند. این دیگ‌ها در جنس چدن و فولاد موجود می‌باشند که هریک علاوه‌بر داشتن ساختار متفاوت دارای مزایا و معایب بی‌شماری هستند. از این رو تفاوت دیگ چدنی و بویلر فولادی به یکی از نگرانی‌ها و دغدغه‌های افراد در هنگام خرید بویلرهای فولادی و چدنی تبدیل شده است. با توجه به اهمیت این موضوع در این مقاله فروشگاه تجهیزات استخر و جکوزی آبیکو به معرفی و بررسی تفاوت و ویژگی هریک از این دیگ‌ها می‌پردازیم.
بویلر چدنی چیست؟
به منظور بررسی بهتر تفاوت دیگ چدنی و بویلر فولادی قابل استفاده در تاسیسات گرمایشی ابتدا به بررسی دیگ‌های از جنس چدن می‌پردازیم. این دیگ‌ها دارای بدنه‌ای از جنس چدن می‌باشند. ساختار این بویلر آبگرم به این صورت است که از کنارهم قرار گرفتن پره‌های چدنی شکل گرفته است. فضای بین پره‌ها خالی است و شعله‌ی مشعل بویلر بین فضای خالی در جریان می‌باشد. به این ترتیب به آب درون محفظه گرما منتقل می‌شود و انرژی گرمایی مدار گرمایشی تامین می‌شود.
در این بویلر به منظور افزایش بازدهی و راندمان بویلر چدنی، در فضای پره‌های چدنی مجرای خاصی در نظر گرفته شده است که گازهای ناشی از احتراق از میان آنها عبور می‌کنند. به این ترتیب گرمای بیشتری به آب درون محفظه منتقل می‌شود و مانع هدر رفتن انرژی می‌شود.
در راستای تفاوت دیگ چدنی و بویلر فولادی باید به این نکته اشاره کنیم که بویلرهای چدنی دارای ظرفیت مشخصی هستند و قادر به فعالیت در فشارهای پایین و حداکثر 5 بار را دارند. در نتیجه استفاده از این دیگ برای
- مصارف خانگی
- مصارف صنعتی کوچک
- استخرهای خانگی کوچک
به منظور تامین آب گرم توصیه می‌شود. در این بویلر یک پره در جلو، یک پره چدنی در عقب بویلر و تعدادی پره چدنی میان آنها قرار می‌گیرد. پره‌های وسط ابعاد و اندازه‌ی یکسانی دارند و متفاوت از پره‌های جلو و عقب دیگ می‌باشند. پس می‌توان جنس آلیاژ بکار رفته در ساخت این بویلرها را اصلی‌ترین تفاوت بویلر چدنی و بویلر فولادی دانست.
دیگ فولادی چیست؟
در ادامه بررسی تفاوت دیگ چدنی و بویلر فولادی به معرفی بویلر فولادی می‌پردازیم. دیگ‌های فولادی از دیگر انواع پرکاربرد دیگ آبگرم می‌باشند. بدنه این دیگه از جنس فولاد است که به صورت یکپارچه از ورق‌های فولادی تهیه و ساخته می‌شود.
تفاوت دیگ چدنی و بویلر فولادی در این است که دیگ فولادی توانایی کارکرد و عملکرد در فشار و حجم بیشتری دارد. از این رو در زمینه‌های صنعتی و همچنین استخرهای بزرگ ورزشی و تفریحی می‌تواند بکار برده شود.به علاوه بویلرهای فولادی با موقعیت‌های نصب عمودی و افقی در ظرفیت‌های متناسب با نیاز مشتریان تولید و عرضه می‌شود. لازم به ذکر است دیگ‌ها فولادی صرفنظر از ظرفیتی که دارند در مدل‌های
- تک پاس
- دوپاس
- سه پاس
- و دیگ فولادی برگشتی
تهیه و در بازار موجود می‌باشند.
انواع لوله بویلر فولادی در بررسی تفاوت دیگ چدنی و بویلر فولادی
از دیگر تفاوت دیگ چدنی و بویلر فولادی این است که نوع فولادی دارای دو نوع لوله آتشی و لوله آبی می‌باشد که هر دو لوله دارای بدنه‌ای از جنس فولاد می‌باشند و تنها تفاوت این دو لوله مسیر عبور آب و شعله‌ی مشعل می‌باشد.
لوله آتشی
لوله آتشی که به آن فایر تیوب نیز گفته می‌شود، بین لوله‌های دیگ آتش و بین مخزن آب قرار دارند. به این ترتیب آب دمای مورد نیاز را به دست آورده و گرم می‌شود.
لوله آبی
لوله‌های آبی، عکس روند لوله آتشی را دارند. به این معنا که بین لوله آب و در مخزن آتش قرار دارد. هربار که شعله طول لوله را طی می‌کند، پاس نامیده می‌شود.
تفاوت دیگ چدنی و بویلر فولادی
پره‌ای بودن دیگ‌های چدنی در مقایسه با فولادی چندین مزیت دارد:
- به دلیل جدا بودن پره‌ها امکان حمل و نقل آنها راحت و بدون دردسر می‌باشد.
- با افزایش و کاهش تعداد پره‌ها امکان کم کردن و زیاد ظرفیت گرمایشی دیگ وجود دارد.
- به دلیل پره‌ای بودن، تعمیر این دیگ آسان‌تر بوده و رفع نشتی آن با تعویض واشر بین پره‌ها امکان‌پذیر است.
دیگر تفاوت دیگ چدنی و بویلر فولادی این است که جنس چدنی در برابر زنگ زدگی و خوردگی مقاوم‌تر است.
همچنین در مقایسه با نوع فولادی قیمت کمتری دارد.
نوع فولادی برای سیستم‌های گرمایشی با فشار کار بالا مناسب‌تر هستند و عمر مفید بیشتری دارند. زیرا نوع فولادی در برابر شوک‌های حرارتی حاصل از تغییرات زیاد دمای آب رفت و برگشتی سیستم، مقاوم‌تر است.
تفاوت دیگ چدنی و بویلر فولادی این است که نوع فولادی به دلیل یک تکه بودن در زمان حمل نقل سختی زیادی دارد و باید با جرثقیل جابجا شود.
نوع چدنی قادر به تحمل فشار کاری بالاتر از 10 بار نیست.
برای مناطق سردسیر نمی‌توان از بویلر چدنی استفاده کرد. زیرا در این مناطق تغییرات دمای آب به دلیل اختلاف دمای زیاد در آب رفت و برگشتی در سیستم گرمایشی زیاد است و می‌تواند منجر به ترک خوردن پره‌های دیگ شود.
نوع چدنی به دلیل داشتن مخزن آب تودرتو، امکان جمع شدن رسوب در آن بیشتر است و در مقایسه با برخی دیگ‌های فولادی نظیر بویلر سه پاس بازدهی گرمایشی کمتری دارد.
بالا بودن قیمت انواع فولادی و همچنین هزینه تعمیرات بیشتر آن از دیگر تفاوت‌های این دو بویلر می‌باشد.
در نوع فولادی احتمال سوراخ شدن دیگ موتورخانه به دلیل زنگ زدگی و خوردگی وجود دارد.