اهمیت تصفیه آب جکوزی و نگهداری از آن به دلیل بهداشت فرد استفاده کننده از جکوزی و جلوگیری از آسیب دیدن تجهیزات استخر و جکوزی و سطوح آن مورد توجه صاحبان استخر و همچنین افراد استفاده کننده از جکوزی می‌باشد، همچنین از آنجایی که جکوزی به عنوان محیطی برای آب گرم درمانی توصیف می‌شود تصفیه آب جکوزی، توجه به سطح آب و دمای آن بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. با توجه به اهمیت این موضوع در ادامه این مطلب از فروشگاه تجهیزات استخر و جکوزی آبیکو، این موضوع را مورد بررسی قرار داده‌ایم.
چرا باید آب جکوزی را تصفیه کرد؟
سطح آب جکوزی نسبت به استخر بسیار کم می‌باشد و اغلب تا دمایی بین 35 تا 40 درجه سانتی‌گراد گرم می‌شود. سطح آب کم و دمای بالا، تشدید کننده مشکلات هستند و شرایط مناسبی برای رشد عوامل بیماری‌زا نظیر باکتری، ویروس و پروتوزون‌ها و پیشرفت آلودگی‌ها ایجاد می‌کند. نوعی اگزمای پوستی ایجاد شده از باکتری “سودوموناس آئروژینوزا”، جزو بیماری شایع استخرها و جکوزی‌ها می‌باشد.
همچنین براساس تحقیقات باکتری “لژیونلا پنوموفیلا (نوعی باکتری گرم منفی هوازی)” این قابلیت را دارد که از طریق استنشاق بخار آلوده موجود در فضای استخر و جکوزی وارد بدن افراد شود. سپس منجر به بیماری “لژیونر (نوعی سینه پهلو)” شود. مساله زمانی پیچیده‌تر می‌شود که آب با چنین حرارت بالایی موجب تعریق بیشتر افراد می‌شود و با توجه به حجم کم آب جکوزی، نسبت آلودگی که وارد بدن هر فرد می‌شود به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد. با توجه به این شرایط اهمیت تصفیه آب جکوزی بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد.
با توجه به اهمیت این موضوع همیشه باید به میزان قابل توجهی، مواد ضدعفونی کننده در آب جکوزی موجود باشد و باید هر چند وقت یکبار به صورت دوره‌ای مواد اکسید کننده بیشتری به آب افزوده شود تا احتمال وجود آلاینده‌ها از بین برود.
برای نمونه حضور دو نفر در یک جکوزی حاوی 1900 لیتر آب، معادل حضور 100 شناگر در یک استخر 95 هزار لیتری می‌باشد! به همین دلیل با توجه به آلودگی بالایی که توسط افراد داخل جکوزی به آب منتقل می‌شود، میزان زیادی ماده ضد عفونی و گندزدایی آب نیاز خواهد بود.
سیکل تصفیه آب جکوزی
با توجه به اهمیت تصفیه آب جکوزی در ادامه سیکل تصفیه آب جکوزی اشاره کرده‌ایم:
- آب توسط پمپ تصفیه از کف جکوزی مکش می‌شود و بعد از عبور از توری (استرینر) وارد پمپ می‌گردد.
- سپس پمپ آب را به مخزن صافی می‌فرستد.
- آب بعد از عبور از صافی وارد مبدل حرارتی می‌شود و بعد از گرم شدن به جکوزی هدایت خواهد شد.
در این سیکل عموما پمپ گرمکن مبدل (فرستنده آب از دیگ حرارتی به مبدل) توسط سنسوری که روی لوله ورودی آب از جکوزی به موتورخانه نصب می‌شود، تنظیم می‌گردد. در واقع پمپ گرمایش جکوزی باید تا زمانی فعالیت داشته باشد که دمای آب جکوزی به میزان تنظیم شده برسد. تصفیه آب جکوزی با استفاده از قرص کلر و برم انجام می‌شود. این دو ماده ضدعفونی کننده معمولا در جکوزی‌ها برای از بین بردن آلودگی‌های میکروبی و ضدعفونی کردن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تصفیه ذرات روی آب جکوزی
ذرات روی آب یکی دیگر از موارد پر اهمیت تفصیه آب جکوزی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند. این ذرات شامل چربی‌های بدن افراد و سایر ذرات ریز هستند که برای از بین بردن آنها دو روش وجود دارد:
1.حالت سرریز
در حالت سرریز، شیر مکش پمپ تصفیه جکوزی از کف جکوزی و شیر مخزن ذخیره آب در موتورخانه باید توسط اپراتور به نحوی تنظیم شوند که آب درون حوضچه جکوزی به صورت دائمی در حال سرریز باشد. در این حالت تمام چربی‌ها و ذرات روی آب به سمت گریل‌های دور حوضچه منتقل و به مخزن ذخیره سرریز می‌شوند. سپس مجددا توسط پمپ مکش وارد سیکل تصفیه می‌شوند.
۲.داشتن اسکیمر
اسکیمر، دریچه‌ای کوچک تعبیه شده در بالای دیواره جکوزی می‌باشد. در چنین حالتی پمپ علاوه بر کف حوضچه، از دریچه اسکیمر نیز آب را مکش می‌کند. به این ترتیب چربی‌ها و ذرات وارد سیکل تصفیه می‌شوند. توجه داشته باشید در این سیستم وجود گریل، تنها برای هدایت آب به سمت مجرای فاضلاب می‌باشد و عمل سرریز را انجام نمی‌دهد.
چند پارامتر مورد توجه در تصفیه آب جکوزی
علاوه بر اینکه اهمیت تصفیه آب جکوزی غیر قابل انکار است، تصفیه و ضدعفونی کردن آن نیز کاری بسیار حساس می‌باشد. زیرا به علت کم بودن حجم آب جکوزی، کوچکترین تغییر به سرعت تاثیر خود را نشان می‌دهد. از این رو باید همواره پیش از افزودن هر ماده‌ای برای تصفیه آب جکوزی، آب تست شود. اینکار هم موجب جلوگیری از بروز ناراحتی و مشکل برای افراد استفاده کننده جکوزی می‌شود و هم مانع ایجاد خوردگی در تجهیزات جکوزی خانگی، فرسایش آنها و بستن جرم روی آنها می‌شود. از این رو باید چند پارامتر زیر را پیش از تصفیه آب جکوزی بررسی کنید:
pH
جکوزی‌ها با توجه به حجم کم آبی که در آنها وجود دارد نسبت به تغییرات ph بسیار حساس هستند و به همین دلیل این پارامتر باید به طور دائم اندازه‌گیری و کنترل شود. آب با ph پایین می‌تواند منجر به ایجاد خوردگی در لوله‌ها و اتصالات و تجهیزات فلزی و نیز آسیب به دیواره‌های جکوزی شود. از طرف دیگر بالا بودن ph نیز باعث ایجاد لایه‌های رسوب بر روی سیستم‌های تاسیسات و سطوح شده و آب را کدر و ضمن کاهش اثر ضد عفونی کننده کلر باعث ناراحتی چشم و پوست بدن می‌شود.
قالیائیت کل
قالیائیت کل شاخصی است که میزان ترکیبات فلزات قلیایی محلول در آب (مانند کربنات‌ها، بی کربنات‌ها، هیدروکسیدها و..) را نشان می‌دهد. این شاخص تاثیر زیادی بر روی PH آب دارد و اگر قلیائیت کل آب پایین باشد کنترل PH سخت‌تر خواهد شد. در این حالت با اضافه کردن کوچکترین مواد شیمیایی تصفیه کننده به آب شاهد تغییر شدید PH خواهید بود. قالیائیت کل بالا باعث افزایش PH می‌شود و پایین آوردن آن را مشکل می‌کند. کنترل میزان قلیائیت کل در محدوده مناسب باعث پایدار بودن میزان PH آب خواهد شد.
سختی کلسیمی
آب جکوزی با میزان سختی کلسیمی پایین تلاش خواهد کرد تا این کمبود را از تمامی نقاط تماس اجسام و سطوح با آب جبران کند. آب با سختی بالای کلسیمی نیز تمایل زیادی برای رسوب گذاری روی سطوح و تجهیزات دارد. دمای بالای آب، تشکیل رسوب را سرعت بخشیده و در تجهیزات گرمایشی و هیترها این مسئله به شدت وجود دارد. تشکیل رسوب باعث افزایش فشار آب، کاهش سیستم گردش آب در مدار و کاهش راندمان حرارتی می‌شود.
مواد جامد محلول در آب (TDS)
یکی دیگر از شاخصه‌های مهمی که باید در آب جکوزی مورد اندازه گیری قرار گیرد، میزان کل مواد جامد محلول در آب (TDS) است. در جکوزی، آب داغ به همراه پاشش جت وجود دارد که در این حالت، میزان تبخیر بالاتری در مقایسه با آب راکد وجود خواهد داشت. در زمان تبخیر، آب، تمام ناخالصی‌های محلول در خود را به جای می‌گذارد. افزایش میزان تبخیر در طول زمان باعث افزایش میزان TDS در آب می‌شود که منجر به خوردگی تجهیزات جکوزی و کدر شدن آب خواهد شد. مقدار TDS با تصفیه شیمیایی آب جکوزی کاهش پیدا نمی‌کند. برای کنترل آن باید هرچند وقت یکبار آب جکوزی را تخلیه و با آب TDS پایین‌تر جایگزین شود.